ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗΣ
INTERNATIONAL PARTICLE PHYSICS
OUTREACH GROUP (IPPOG)
|
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ |
INTERNATIONAL PARTICLE PHYSICS |
...πίσω στον κατάλογο των Δελτίων Τύπου
CERN: Δελτίο Τύπου
Γενεύη, 4 Νοεμβρίου 2010
Ο LHC μπαίνει σε νέα φάση
Γενεύη, 4 Νοεμβρίου 2010.
Σήμερα, στις 08:00 CET, έκλεισε με επιτυχία το στάδιο της χρήσης πρωτονίων στον LHC του CERN1.
Από τα τέλη Μαρτίου, οπότε και επετεύχθησαν οι πρώτες συγκρούσεις πρωτονίων σε ενέργεια 7 TeV, ο επιταχυντής
και οι ερευνητικές ομάδες έχουν επιτύχει όλους τους στόχους της πρώτης χρονιάς με αυτό το νέο ρεκόρ ενέργειας ενώ
εξερευνήθηκαν νέες περιοχές. Έως το τέλος του χρόνου ο LHC θα μπει σε μια νέα φάση όπου ιόντα μολύβδου θα
επιταχυνθούν και θα συγκρουσθούν για πρώτη φορά στον συγκεκριμένο επιταχυντή.
Ένας βασικός σκοπός για το 2010 ήταν η επίτευξη "φωτεινότητας" (μέγεθος που αναφέρεται στον ρυθμό των συγκρούσεων) της τάξης του 1032 ανά τετραγωνικό εκατοστό και ανά δευτερόλεπτο. Αυτή η τιμή επιτεύχθηκε στις 13 Οκτωβρίου. Πριν το τέλος της φάσης με τα πρωτόνια, η φωτεινότητα έφτασε την τιμή αυτή δύο φορές, επιτρέποντας στους ερευνητές να διπλασιάσουν τα δεδομένα που είχαν έως τότε σε διάστημα μόνο μερικών ημερών.
"Αυτό δείχνει ότι οι στόχοι που είχαμε θέσει γι' αυτόν τον χρόνο ήταν ρεαλιστικοί αλλά δύσκολοι και είναι πολύ ευχάριστο να βλέπει κανείς ότι επιτυγχάνονται με αυτόν τον τρόπο", αναφέρει ο Rolf Heuer, Γενικός Διευθυντής του CERN. "Αποτελεί απόδειξη της άριστης κατασκευής του επιταχυντή όπως επίσης και της σκληρής δουλειάς που χρειάστηκε γι' αυτήν την επιτυχία. Προοιωνίζει και την επιτυχία των στόχων μας το 2011 ". Ο κύριος στόχος για τον επόμενο χρόνο είναι η συλλογή αρκετής ποσότητας δεδομένων (αυτό που στην επιστημονική γλώσσα αναφέρεται ως 1 fb-1) ώστε να υπάρχει σημαντική πρόοδος σε ένα ευρύ πεδίο της φυσικής.
Τα πειράματα του LHC έχουν ήδη εισέλθει σε μια νέα περιοχή με τις μετρήσεις τους σε ενέργεια 7 TeV. Τα έως σήμερα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τα στοιχεία του Καθιερωμένου Προτύπου των σωματιδίων και των δυνάμεων στην νέα αυτή ενεργειακή περιοχή: την πρώτη παρατήρηση του υψηλού (top) κουάρκ σε συγκρούσεις πρωτονίου-πρωτονίου, νέα όρια (μη παρατήρησης) νέων σωματιδίων (π.χ. διεγερμένων κουάρκ) καθώς και νύξεις φαινομένων αντίστοιχων με αυτά που έχουν παρατηρηθεί σε προηγούμενα πειράματα σύγκρουσης βαρέων ιόντων.
"Τα πειράματα ήδη προσφέρουν μια ενδιαφέρουσα ματιά των νέων συνόρων της φυσικής", λέει ο Sergio Bertolucci, Διευθυντής Έρευνας και Υπολογιστών. "Αυτή η ταχεία παράδοση των πρώτων αποτελεσμάτων φυσικής στα 7 TeV είναι αποτέλεσμα της άψογης λειτουργίας των ανιχνευτών, της μεγάλης αποδοτικότητας στη συλλογή δεδομένων και της ταχείας διανομής τους μέσω του παγκόσμιου υπολογιστικού ιστού GRID για την ανάλυσή τους από ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο."
Ο παγκόσμιος υπολογιστικός ιστός GRID του LHC (Worldwide LHC Computing Grid, WLCG) συνδυάζει την υπολογιστική ισχύ περισσότερων από 140 ανεξάρτητων υπολογιστικών κέντρων σε 34 χώρες και βοηθά τα πειράματα στον LHC. Επεξεργάζεται πάνω από ένα εκατομμύριο προγράμματα την ημέρα όπου εκατοντάδες ερευνητές αναλύουν τα δεδομένα. Ο ρυθμός μετάδοσης των δεδομένων έχει πιάσει ακόμα και τα 10 gigabytes το δευτερόλεπτο, αντίστοιχο των δύο γεμάτων DVD το δευτερόλεπτο.
Η αλλαγή από πρωτόνια σε ιόντα μολύβδου (άτομα μολύβδου όπου έχουν αφαιρεθεί τα ηλεκτρόνια) ανοίγει νέες λεωφόρους στο πρόγραμμα του LHC, εξερευνώντας την κατάσταση της ύλης τις πρώτες στιγμές μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος. Ένας από τους κύριους σκοπούς είναι ακριβώς η δημιουργία απειροελάχιστης ποσότητας αυτής της κατάστασης της ύλης, γνωστή ως πλάσμα κουάρκ-γκλουονίων, και η μελέτη της εξέλιξής της στην μορφή της ύλης που παρατηρούμε σήμερα στο Σύμπαν. Επίσης, θα ερευνηθούν ιδιότητες της ισχυρής αλληλεπίδρασης που είναι υπεύθυνη για την συγκράτηση των κουάρκ και τον σχηματισμό των πρωτονίων και νετρονίων.
"Οι συγκρούσεις βαρέων ιόντων αποτελούν ένα εξαιρετικό μικρο-εργαστήριο για την μελέτη πολύ πυκνής και θερμής ύλης", αναφέρει ο Jurgen Schukraft, υπεύθυνος του πειράματος ALICE που έχει κύριο σκοπό την μελέτη των συγκρούσεων ιόντων μολύβδου στον LHC. "Θα συνεχίσουμε στον LHC το ταξίδι που ξεκινήσαμε στο CERN το 1994 που σίγουρα θα ανοίξει ένα νέο παράθυρο πάνω στη θεμελιώδη συμπεριφορά της ύλης και κυρίως τον ρόλο της ισχυρής αλληλεπίδρασης."
Ο παγκόσμιος υπολογιστικός ιστός GRID αντικρίζει μια νέα πρόκληση με τα βαρέα ιόντα, καθώς η ροή των δεδομένων θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στις συγκρούσεις πρωτονίων. Τελευταίες δοκιμές έδειξαν την ετοιμότητα των συστημάτων αποθήκευσης να δέχονται δεδομένα με ταχύτητα τρεις φορές μεγαλύτερη από πρίν και τουλάχιστον δύο φορές μεγαλύτερη από αυτήν που αναμένεται στις συγκρούσεις βαρέων ιόντων.
Ο LHC θα λειτουργήσει με βαρέα ιόντα έως τις 6 Δεκεμβρίου οπότε και θα σταματήσει για συντήρηση. Η λειτουργία του θα ξεκινήσει και πάλι τον Φεβρουάριο και θα συνεχιστεί για όλο το 2011.
(1) Το CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Πυρηνική Έρευνα, είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως εργαστήριο φυσικής σωματιδίων και βρίσκεται στη Γενεύη. Σήμερα, τα Κράτη-Μέλη του είναι τα: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Τσεχία, Σουηδία, και Φιλανδία. Οι ΗΠΑ, Ινδία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Ρωσία, Τουρκία, Ε.Ε. και UNESCO έχουν θέση παρατηρητή.
Στην φωτογραφία, ο φυσικός Detlef Kuchler κρατά ένα κομμάτι μολύβδου που χρησιμοποιείται ως πηγή των ιόντων μολύβδου που επιταχύνονται στον LHC.
Δείτε το Δελτίο τύπου
Μετάφραση: Ν. Τράκας