EPPOG logo

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗΣ

INTERNATIONAL PARTICLE PHYSICS
OUTREACH GROUP (IPPOG)


...πίσω στον κατάλογο των θεμάτων



Επιπλέον διαστάσεις, ακούγονται σαν να ξεπήδησαν από το μυαλό ενός συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας αλλά μπορεί να αποτελούν οργανικό κομμάτι του υπαρκτού κόσμου. Η ύπαρξη τους, εάν τελικά αποδειχθεί, ίσως να δώσει απάντηση σε πολλά ανοιχτά προβλήματα της σύγχρονης Φυσικής, όπως π.χ. γιατί το Σύμπαν διαστέλλεται ταχύτερα από το αναμενόμενο, ή γιατί η βαρύτητα είναι κατά πολύ ασθενέστερη των άλλων δυνάμεων.

Με τις αισθήσεις μας αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη μονάχα τριών διαστάσεων - πώς γίνεται να υπάρχουν περισσότερες; Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Α. Αϊνστάιν προβλέπει πως ο χώρος μπορεί να διασταλεί, να συσταλθεί και να καμπυλωθεί. Εάν μία κατεύθυνση στο χώρο συσταλθεί σε ένα εξαιρετικά μικρό μέγεθος, πολύ μικρότερο του ατόμου, θα εξαφανιζόταν τελείως από τη θέα μας. Εάν όμως είχαμε την δυνατότητα να διακρίνουμε λεπτομέρειες σε τόσο μικρή κλίμακα, αναμφίβολα θα μπορούσαμε να την παρατηρήσουμε.

Φανταστείτε τον γνωστό ήρωα των κόμικς Daredevil. Φανταστείτε πως ισορροπεί στο καλώδιο μίας κρεμαστής γέφυρας, όπως ένας ακροβάτης θα ισορροπούσε πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί. Ο Daredevil μπορεί να κινηθεί μόνο μπροστά και πίσω. Δεν μπορεί να κινηθεί δεξιά και αριστερά, ούτε πάνω και κάτω. Αυτός αντιλαμβάνεται μονάχα μία διάσταση, αλλά όντα που ζουν σε μικρότερες διαστάσεις, όπως τα μυρμήγκια, θα μπορούσαν να κινηθούν σε μία επιπλέον διάσταση - κυκλικά στην περιφέρεια του καλωδίου σ' αυτό το παράδειγμα.

Η θεωρία των χορδών προϋποθέτει την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων. Μάλιστα, ίσως να είμαστε αρκετά τυχεροί να τις ανιχνεύσουμε άμεσα σε προσεχή πειράματα ή να συμπεράνουμε την ύπαρξη τους από την Κοσμολογία του πρώιμου Σύμπαντος. Εάν όντως τα καταφέρουμε, θα επιβεβαιώσουμε για μια ακόμα φορά πως το Σύμπαν συχνά συμπεριφέρεται με τρόπους εντελώς ξένους στις καθημερινές μας εμπειρίες.

Sean Carroll, University of Chicago

Μετάφραση: Λεωνίδας Καλούσης


...πίσω στον κατάλογο των θεμάτων