EPPOG logo

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗΣ

INTERNATIONAL PARTICLE PHYSICS
OUTREACH GROUP (IPPOG)


...πίσω στον κατάλογο των θεμάτων



Η απόσβεση(*) ενός μαγνήτη είναι μια δραματική αλλά ωστόσο εντελώς συνηθισμένη περίπτωση σε ένα επιταχυντή σωματιδίων. Εμφανίζεται όταν ένας από τους υπεραγώγιμους μαγνήτες που καθοδηγούν και εστιάζουν τα σωματίδια της δέσμης θερμαίνεται πάνω από μια κρίσιμη θερμοκρασία, με αποτέλεσμα να τερματίζεται απότομα η λειτουργία του επιταχυντή.

Η απόσβεση συνήθως ξεκινά όταν σωματίδια που έχουν εκτραπεί από τη δέσμη εισέρχονται σε ένα από τα πηνία των μαγνητών, παράγοντας μια πρώτη έκρηξη θερμότητας. Μέσα σε κλάσμα του δευτερολέπτου, τμήματα των υπεραγώγιμων συρμάτων στον μαγνήτη χάνουν την ικανότητά τους να άγουν τον ηλεκτρισμό χωρίς αντίσταση, παράγοντας περισσότερη θερμότητα που γρήγορα εξαπλώνεται σε όλο το μαγνήτη. Το ψυκτικό υγρό που περιβάλλει το μαγνήτη αρχίζει να βράζει.

Στην περίπτωση ενός μεγάλου υπεραγώγιμου μαγνήτη, ο οποίος μπορεί να έχει μήκος αρκετά μέτρα και να φέρει ρεύματα των 10 000 Ampere ή περισσότερο, η απόσβεση δημιουργεί ένα δυνατό θόρυβο καθώς το ψυκτικό υγρό - το υγρό ήλιο με θερμοκρασία κοντά στο απόλυτο μηδέν - μετατρέπεται σε αέριο και διαφεύγει, μέσω βαλβίδων εκτόνωσης, σαν τον ατμό που διαφεύγει από έναν βραστήρα τσαγιού.

Μια τέτοια απόσβεση δημιουργεί τόση δύναμη όση παράγεται και από την έκρηξη μιας δεσμίδας δυναμίτη. Ένας μαγνήτης αντέχει συνήθως τη δύναμη αυτή και μπορεί να επαναλειτουργήσει λίγες ώρες μετά την εκ νέου ψύξη του. Εάν απαιτείται επισκευή, δαπανάται πολύτιμος χρόνος για την απόψυξη, επιδιόρθωση και στη συνέχεια ψύξη του μαγνήτη - μέρες ή εβδομάδες κατά τις οποίες δέσμες σωματιδίων δε μπορούν να κυκλοφορούν στον επιταχυντή και το πείραμα σταματά.

Tom Peterson, Fermilab

Μετάφραση: Αθανασία Ξαγκώνη

(*)Σημ. μετ.: ο Αγγλικός όρος είναι quench


...πίσω στον κατάλογο των θεμάτων